Không phân biệt nhà đầu tư nội - ngoại
Theo thông tin từ Bộ GTVT, các doanh nghiệp đến tham dự hội nghị đã đông hơn rất nhiều so với con số đăng ký ban đầu là 150 doanh nghiệp. Đáng chú ý là, đã có hơn 50 nhà đầu tư đến từ các nước Hàn Quốc, Nhật Bản, Trung Quốc, Singapore… tham dự. Lần đầu tiên, Bộ GTVT đã công khai thông tin chi tiết của 8 dự án theo hình thức đối tác công - tư (PPP), hợp đồng BOT, từ quy mô, tổng mức đầu tư, thời gian thi công, thời gian thu phí…
Thứ trưởng Bộ GTVT Nguyễn Nhật cho biết, ngoài 3 dự án được đầu tư công, 8 dự án đầu tư theo hình thức PPP sẽ được đấu thầu quốc tế rộng rãi. Bộ GTVT đã huy động 2 tư vấn giao dịch quốc tế là Deloitte và Ernst & Young hỗ trợ rà soát cấu trúc tài chính của dự án, xây dựng hồ sơ mời sơ tuyển, hồ sơ mời thầu và dự thảo hợp đồng...
Trong đó, các tiêu chí lựa chọn sơ tuyển nhà đầu tư đã được nghiên cứu kỹ lưỡng, tuân thủ pháp luật Việt Nam và phù hợp với thông lệ quốc tế, bảo đảm sự công bằng, cạnh tranh và minh bạch, không phân biệt nhà đầu tư trong nước và quốc tế.
Ông Nguyễn Viết Huy, Phó vụ trưởng Vụ Đối tác Công tư, chia sẻ, việc đầu tư cao tốc Bắc - Nam đã được rút kinh nghiệm từ các dự án BOT thời gian qua. Nguồn vốn của Nhà nước cho giải phóng mặt bằng đã rõ và địa phương chịu trách nhiệm. Các tỉnh, thành đảm bảo giao mặt bằng sạch nên nhà đầu tư có thể yên tâm.
Vận hành theo cơ chế thị trường
Mặc dù Bộ GTVT đưa ra khá đầy đủ, minh bạch thông tin dự án nhưng các nhà đầu tư lo ngại việc bảo lãnh chuyển đổi ngoại tệ, bảo lãnh doanh thu chưa được Chính phủ thông qua.
Về bảo lãnh chuyển đổi ngoại tệ, đại diện Ngân hàng Nhà nước (NHNN) Việt Nam cho biết, pháp luật Việt Nam ban hành đầy đủ hướng dẫn nhà đầu tư có quyền mua ngoại tệ mà nhà đầu tư được quyền chuyển lợi nhuận vốn hợp pháp về nước. Trong trường hợp cần thiết, NHNN Việt Nam sẽ bảo lãnh ngoại hối, điều hành tỷ giá duy trì ổn định.
Lo lắng tỷ giá biến động, một số nhà đầu tư đề xuất tính tỷ suất lợi nhuận hoàn vốn bằng USD, tuy nhiên, theo NHNN, pháp luật quy định các giao dịch trên lãnh thổ Việt Nam phải thực hiện bằng VNĐ. Về bảo lãnh doanh thu tối thiểu dự án, đại diện Bộ Kế hoạch và Đầu tư cho biết, vấn đề này chưa được quy định tại Nghị định 63 về hướng dẫn đấu thầu, phương pháp tính toán sẽ được thể hiện trong hồ sơ mời thầu và lấy ý kiến của bộ, ngành trong hồ sơ mời thầu.
Tại hội nghị, các chuyên gia kinh tế cũng cho rằng, để Dự án cao tốc Bắc - Nam được triển khai đạt hiệu quả cao nhất, các cơ quan quản lý nhà nước phải thống nhất quan điểm về việc xây dựng hành lang pháp lý chặt chẽ theo hướng để hoạt động đầu tư vận hành theo cơ chế thị trường.
Theo ông Vũ Tiến Lộc, Chủ tịch Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam, hiện khuôn khổ pháp lý cho PPP mới chỉ ở cấp nghị định, chưa đủ cơ sở pháp lý vững chắc. Do đó, cần hoàn thiện ngay và trình Quốc hội Luật PPP. “Khi đã có hành lang pháp lý đầy đủ, đảm bảo sự tương thích giữa hệ thống pháp luật trong nước và hệ thống pháp luật quốc tế, của nước có doanh nghiệp đầu tư tại Việt Nam, chúng ta sẽ giám sát được các dự án và khắc phục được những tồn tại như đã từng gặp”, ông Vũ Tiến Lộc chia sẻ.
TS Nguyễn Đức Kiên, Phó chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế của Quốc hội, cho rằng, đối với các dự án PPP, hợp đồng đối tác công tư là căn cứ pháp lý quan trọng nhất, mọi quyền lợi, trách nhiệm của các bên sẽ thực hiện theo hợp đồng. Nếu vẫn giữ cách làm như với các dự án BOT trước đây, cả quyền lợi và nghĩa vụ chưa thực sự rõ ràng, mỗi lần thu phí, tăng giảm mức phí đều phải kiến nghị, xin phép, thì sẽ không ai dám bỏ tiền ra đầu tư.
