Nếu dự thảo được chuẩn y để ban hành, công chúng sẽ phải tiếp nhận một tấm biển có tên gọi độc đáo “Trạm thu tiền” khi đi ngang những cung đường dày đặc các dự án nâng cấp hoặc mở rộng hạ tầng giao thông.
Theo lý lẽ đầy biện chứng của những người soạn thảo, các tên gọi trước đây như “Trạm thu phí” hoặc “Trạm thu giá” đều không chính xác khi áp dụng với Luật giá. Liệu cái tên gọi “Trạm thu tiền” có phù hợp thực tế cuộc sống và phù hợp tinh thần văn bản quy phạm pháp luật hay không?
Người tham gia giao thông chỉ biết rằng, sự thay đổi về mặt ngôn ngữ hoàn toàn không thay đổi bản chất của những trạm thu phí đã và đang đặt nhầm vị trí: từ hiện tượng 2 trạm thu phí không đảm bảo khoảng cách tối thiểu 70 km theo quy định, đến hiện tượng trạm thu phí đặt trên con đường nọ lại nhân danh thu phí cho con đường kia. Thay vì kiểm tra, giám sát và xử lý những bức xúc đang tồn tại xung quanh các trạm thu phí, thì Bộ GTVT lại tỏ ra hứng thú với chuyện cân đong giá trị thuyết phục của “Trạm thu phí”, “Trạm thu giá” với “Trạm thu tiền”.
Năm 2016, Bộ GTVT viện dẫn Luật phí và lệ phí để đổi tên “Trạm thu phí” thành “Trạm thu giá” khiến dư luận một phen nổi sóng. Tại diễn đàn Quốc hội tháng 6-2018, Bộ trưởng Bộ GTVT Nguyễn Văn Thể xin rút kinh nghiệm để tìm tên gọi khác, nhưng Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân đã phản biện rõ ràng: "Không việc gì phải nghiên cứu hay trình gì nữa, cứ đưa về tên cũ “Trạm thu phí” là ổn. “Trạm thu phí” là cái tên rất đúng và quen gọi, không có lý do gì để đổi. Nếu Bộ GTVT cứ nghiên cứu rồi trình sẽ rất mất thời gian, không cần thiết".
Nay Bộ GTVT lại bỏ công bỏ của để kiến thiết “Trạm thu tiền” thì thật khó hiểu. Dường như Bộ GTVT đang cố tình minh định sự bất bình của người dân đối với các trạm thu phí chỉ vì… cái tên gọi.
Xin được nói lại cho rành mạch, người dân không bất bình với chủ trương kêu gọi đầu tư cải tạo hệ thống giao thông trên cả nước. Hình thức BOT rất đáng ủng hộ và luôn được ủng hộ. Người dân chỉ bất bình khi Bộ GTVT không giải quyết rốt ráo những hoài nghi khuất tất bủa vây xung quanh mỗi trạm thu phí. Nếu mọi thứ đều công khai và minh bạch, Bộ GTVT mạnh dạn tuyên bố không có vướng mắc công tư nào ở từng dự án BOT, thì mỗi trạm thu phí sẽ thu đúng, thu đủ một cách văn minh.
Cái tên “Trạm thu tiền” nghe rất buồn cười. Vì đã lập trạm giữa đường, nếu không thu… tiền thì biết thu gì? Không lẽ thu ngô, thu lúa, thu khoai, thu sắn, thu gà, thu vịt…? Còn về mặt xúc cảm, cái tên “Trạm thu tiền” nghe như một trò mãi lộ cưỡng ép. Bộ GTVT có rất nhiều cơ quan chuyên môn, và đang có rất nhiều việc ngổn ngang phải triệt để cải cách lề lối tác nghiệp để phục vụ cho bá tánh. Nếu đã quan tâm đến tính hợp lý của “Trạm thu phí” hiện hữu, thì nên kiến nghị nhà đầu tư phải đáp ứng tương xứng khoản tiền mỗi ngày thu của khách. Chất lượng đường xuống cấp, ổ voi chen lẫn ổ gà, mà vẫn ung dung thu phí thì không thấy ái ngại và ê chề ư?
Bộ GTVT không cần phải có những chuyên gia ngôn ngữ, suốt ngày vò đầu bứt tai để nghĩ ra những cái tên ấn tượng. Nếu đắm đuối với ngôn ngữ thì phải lưu ý, bất cứ một chính sách nào liên quan đến quyền lợi của người dân đều phải tuân thủ nguyên tắc công bằng, công chính, công đạo.
