(ĐTTCO) - Sáng sớm 17-2-1979, quân Trung Quốc đã mở cuộc tấn công ồ ạt trên toàn tuyến biên giới phía Bắc từ Lai Châu đến Quảng Ninh. Trên địa bàn tỉnh Quảng Ninh, Trung Quốc đã dùng nhiều loại vũ khí hạng nặng bắn dữ dội vào nhiều vị trí của ta, trong đó có Đồn biên phòng 209 (Đồn biên phòng Pò Hèn, xã Hải Sơn, TP Móng Cái) và các đội công nhân lâm nghiệp Hải Sơn cùng nhiều khu dân cư dọc tuyến biên giới.
Cuộc chiến bảo vệ đồn Pò Hèn rất ác liệt, cao điểm Đồi Quế cũng đã trở thành chứng tích thiêng liêng, nhiều chiến sĩ đã ngã xuống...
Tháng 2-1979, vẫn biết rằng địch sẽ tấn công nhưng ông Hoàng Như Lý cũng như cán bộ, chiến sĩ của Đồn 209 cũng không thể ngờ, chỉ vài giờ sau, khoảng 5 giờ sáng 17-2-1979, quân Trung Quốc đồng loạt nổ súng xâm lược nước ta trên toàn tuyến biên giới các tỉnh phía Bắc.
Trên tuyến biên giới tỉnh Quảng Ninh từ Hải Hòa, Móng Cái đến Thánh Phún, Pò Hèn, địch dùng pháo hạng nặng và nhiều loại hỏa lực bắn dữ dội vào các đồn biên phòng 209, 210, 211, 212 và các đội công nhân lâm nghiệp, khu dân cư dọc tuyến biên giới.
Sau 30 phút tập kích bất ngờ, địch sử dụng lực lượng gồm 1 trung đoàn và 5 tiểu đoàn, chia làm 3 hướng tấn công sang Pò Hèn.
Nói với chúng tôi về sự ác liệt của cuộc chiến năm đó, ông Hoàng Như Lý không khỏi xúc động trong mỗi câu chuyện quá khứ với đồng đội của mình để bảo vệ Đồn 209. Ông Lý vẫn thường xuyên lên thắp hương cho đồng đội mỗi khi trái gió trở trời, khi đau ốm cũng cố sức lên thắp một nén nhang.
Nhắc lại kỷ niệm chiến đấu với chính trị viên Phạm Xuân Tảo, ông Lý nói rằng, cao điểm Đồi Quế là nơi ta chiến đấu ác liệt nhất để giữ đồn. Chính dưới chân Đồi Quế, nơi chính trị viên Phạm Xuân Tảo đã hy sinh trong trận chiến đấu sáng 17-2-1979.
“Bác Tảo chiến đấu anh dũng, ngoan cường, bị thương, bác cố gắng bò về đồn, nhưng do vết thương quá nặng, bác đã tựa mình vào tảng đá dưới chân Đồi Quế và yên nghỉ mãi mãi ở đó. Tảng đá đó bây giờ tôi có dựng tấm bia để tưởng nhớ bác”, ông Lý tâm sự.
>> Một số hình ảnh nhân chứng Hoàng Như Lý tới các khu vực lịch sử tại đồn Pò Hèn: