California đỏ lửa

Thiệt hại nghiêm trọng

Theo cảnh sát trưởng hạt Butte Kory Honea, các nỗ lực tìm kiếm nạn nhân và cứu hộ vẫn tiếp tục được tiến hành. Tính đến thời điểm hiện tại, đám cháy rừng tại bang miền Bắc này đã thiêu rụi hơn 8.000 ngôi nhà và tòa nhà, trong đó thiệt hại lớn nhất là thị trấn Paradise, nơi sinh sống của 27.000 cư dân. Trong số đó phần nhiều là các biệt thự triệu đô của các triệu phú và ngôi sao Hollywood tầm cỡ như Lady Gaga, Kim Kardashian, Will Smith, Scott Baio, Rainn Wilson, Guillermo del Toro...

Điển hình như tòa biệt thự và vườn nho rộng lớn trị giá hàng chục triệu đô của tỷ phú truyền thông Rupert Murdoch, tọa lạc ngay tại khu nhà giàu Bel-Air, cũng đã bị tàn phá bởi ngọn lửa khủng khiếp. Trên mạng xã hội, nam diễn viên Gerald Butler cũng đã chia sẻ khung cảnh tan hoang khi trở về căn biệt thự của mình ở Malibu sau cuộc di tản. Hay tòa biệt thự của bố dượng Kim Kardashian - ngôi sao truyền hình Caitlyn Jenner, gồm 4 phòng ngủ, 3 phòng tắm, nằm trên diện tích hơn 44.000m2, cũng bị tàn phá nặng nề.

Trước đó, ông Kory Honea thông báo hiện vẫn còn 228 người trong danh sách mất tích và văn phòng cảnh sát trưởng đang nỗ lực xác định số phận của gần 1.300 người đã được người thân thông báo tìm kiếm. Chỉ trong 1 ngày, đám cháy được gọi là Camp Fire ở phía Bắc bang California đã thiêu rụi thêm 4.000ha, nâng tổng diện tích bị thiệt hại do đám cháy này gây ra lên tới 50.500ha. Hơn 15.000 công trình kiến trúc vẫn đang có nguy cơ bị đe dọa, trong khi khói dày đặc cản trở tầm nhìn. Camp Fire được đánh giá có quy mô phá hủy tương đương vụ cháy rừng Tunnel Fire hồi năm 1991, vốn được coi là vụ cháy rừng nghiêm trọng thứ hai tại bang California. Vụ cháy rừng thảm khốc nhất tính đến trước Camp Fire có tên Griffith Park Fire, xảy ra vào năm 1993.

Thông tin lạc quan hơn về thời tiết cũng được dự báo tại khu vực phía Nam bang California, nơi đám cháy Woolsey Fire đã hủy hoại hơn 400 công trình kiến trúc và khiến 200.000 người mất nhà cửa. Tuy nhiên, các cơ quan chức năng hy vọng tốc độ gió giảm và độ ẩm cao hơn tạo thuận lợi cho công tác cứu hộ dập lửa. Hiện lính cứu hỏa đã kiểm soát được gần 1/3 các đám cháy. Tổng cộng 8.700 nhân viên cứu hỏa đã phải chống chọi với ngọn lửa thảm khốc trong những ngày qua. Theo các quan chức địa phương, tuy mới chỉ bùng phát ngày 8-11, các đám cháy đã nhanh chóng lan rộng và thiêu rụi 251.610ha rừng, gần gấp đôi diện tích mùa hè 2017 và gần gấp 3 diện tích trung bình trong vòng 5 năm qua. 

“Thiên đường” bị xóa sổ

Thị trấn Paradise tại hạt Butte là nơi sinh sống của 27.000 cư dân và được biết đến là thị trấn "nghỉ hưu" dành cho người cao tuổi. Vụ cháy rừng Camp đã thiêu rụi hơn 50.000ha đất và tàn phá toàn thị trấn Paradise (Thiên đường). Cục Lâm nghiệp và Phòng chống cháy rừng California cho biết 30% đám cháy đã được kiểm soát nhưng ngọn lửa vẫn đang hoành hành ở vùng đồi và thung lũng phía Tây thành phố Chico lân cận. 

Các đám cháy rừng lan nhanh đến khu vực nhà ở và các tuyến phố ở thị trấn Paradise, miền Bắc bang California, cách thủ phủ Sacramento khoảng 150km hôm 8-11. Hàng chục ngàn người, bằng nhiều phương tiện khác nhau như xe gắn máy, ô tô, thậm chí chạy bộ... đã nhanh chóng sơ tán. Cả thị trấn chìm trong biển lửa. Trong 3 tháng qua, tại bang California liên tục xảy ra các vụ cháy rừng nghiêm trọng trên diện rộng, gây thiệt hại lớn về người và tài sản. Các chiến dịch kiểm soát cháy rừng gặp nhiều trở ngại do tiết trời khô nóng và gió mạnh vào mùa hè. Riêng tại thị trấn Paradise, cơ quan dự báo thời tiết xác nhận 211 ngày liên tiếp không có mưa. 

Tháng 8 vừa qua, Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump đã tuyên bố đây là "thảm họa nghiêm trọng" và ra lệnh huy động ngân quỹ liên bang để hỗ trợ các nỗ lực khôi phục tại những vùng bị ảnh hưởng. Quyết định trên của Tổng thống Trump sẽ tạo điều kiện để người dân, các doanh nghiệp, chính quyền các thành phố và địa phương tiếp cận thuận lợi hơn nguồn quỹ liên bang, hỗ trợ thực phẩm cùng các chương trình cứu trợ khác. Theo đề nghị của Thống đốc bang California, Jerry Brown, Tổng thống Donald Trump ngày 12-11 đã thông qua việc ban bố tình trạng thảm họa tại khu vực này để triển khai sự hỗ trợ của liên bang tại những địa điểm bị "giặc lửa" hoành hành.

Cho đến giờ, nguyên nhân chính xác gây ra các đám cháy ở California vẫn chưa được xác định. Tuy nhiên, có thể kể ra 3 nguyên nhân góp phần gây cháy. Thứ nhất, giống như các bang miền Tây khác, California thường ẩm ướt vào mùa thu và mùa đông. Nhưng đến mùa hè thiếu mưa và nhiệt độ nóng hơn. Tình trạng biến đổi khí hậu với nhiệt độ trung bình tăng càng làm cho cây cối tại California khô hơn vào mùa hè, rất dễ trở thành mồi nhen lửa cho các đám cháy bất ngờ. Thứ hai là con người. Đám cháy Camp Fire năm nay được cho là bắt nguồn từ tia lửa trong trường hợp một chiếc xe tải nổ lốp và vành xe tạo ma sát với vỉa hè. Việc người dân có xu hướng di chuyển và sinh sống tại các khu vực gần rừng cũng được coi là một trong các nguyên nhân. Cuối cùng do gió Santa Ana, khô và nóng. Nếu gặp tình trạng thiếu mưa, như trong năm nay, gió Santa Ana có thể làm thời tiết khô hanh hơn, khiến đám cháy có thể lây lan nhanh hơn.

Đại sứ quán Việt Nam tại Hoa Kỳ đã ra thông cáo bày tỏ đau buồn trước những thiệt hại to lớn về người và của cải đối với hàng trăm ngàn người dân sinh sống tại khu vực xảy ra cháy rừng ở bang California. Đại sứ quán cho biết đã và đang phối hợp chặt chẽ với Tổng Lãnh sự quán Việt Nam tại San Francisco, liên hệ với cơ quan chức năng sở tại để nắm tình hình và được biết, cho đến nay chưa có thông tin có người Việt trong số các nạn nhân thiệt mạng do cháy rừng. Đại sứ quán cùng Tổng Lãnh sự quán đang theo dõi sát tình hình, phối hợp với các cơ quan chức năng sở tại và các đầu mối cộng đồng Việt kiều để nắm thông tin, sẵn sàng cung cấp hỗ trợ và giúp đỡ đối với cộng đồng người Việt tại bang California khi cần thiết. 

10 vụ cháy rừng gây chết người nghiêm trọng nhất ở California - Camp Fire, tháng 11-2018: 48 người chết. - Grinffith Park, tháng 10-1933: 29 người. - Tunnel-Oakland Hills, tháng 10-1991: 25 người. - Tubbs, tháng 10-2017: 22 người.  - Cedar, tháng 10-2003: 15 người. - Rattlesnake, tháng 7-1953; 15 người. - Loop, tháng 11-1966: 12 người. - Hauser Creek, tháng 10-1943: 11 người. - Inaja, tháng 11-1956: 11 người. - Iron Alps Complex, tháng 8-2008: 10 người.