Tìm lối ra nhà tái định cư

Hoang hóa nhà TĐC vì chính sách

Khu TĐC Vĩnh Lộc B được TPHCM bỏ ra khoảng 1.000 tỷ đồng để đầu tư 1.939 căn hộ và 529 nền đất từ năm 2004, năm 2008 hoàn thành. Tuy nhiên sau hơn chục năm đưa vào sử dụng, mới 25% số căn hộ có chủ, số còn lại vẫn đang bỏ hoang.

Theo các hộ dân sống tại đây, do để lâu không có người ở và không được duy tu, các block chung cư đã xuống cấp, hư hỏng nhiều. Trong khi đó, chất lượng căn hộ và hạ tầng khu TĐC rất kém, mới ở vài năm các hộ đã phải bỏ tiền sửa chữa, như chống thấm, vá vết nứt, làm lại hệ thống điện nước. 

Tương tự, khu TĐC Thủ Thiêm thuộc chương trình 12.500 căn TĐC ngay sát trung tâm TP cũng trong tình trạng hoang vắng. Những khu nhà cao tầng, hạ tầng được đầu tư bài bản nhưng không có người ở.

Đáng nói, trong khi hàng chục ngàn căn nhà TĐC bỏ hoang, mới đây kết quả khảo sát do Viện Nghiên cứu phát triển TPHCM, cho thấy có gần 100.000 hộ gia đình, cá nhân trên địa bàn TP có nhu cầu mua, thuê, thuê mua nhà ở xã hội (NoXH) giai đoạn 2016-2020. Trong đó 10.000 cán bộ công chức, 39.000 hộ thu nhập nghèo, cận nghèo và 17.000 lao động trong khu công nghiệp có nhu cầu cấp thiết về nhà ở.

Ông Trần Trọng Tuấn, Giám đốc Sở Xây dựng TPHCM, cho biết trước đây chính sách bồi thường của Nhà nước theo đơn giá quy định nên người dân thường nhận nhà TĐC, vì có lợi hơn nhận tiền để đi mua nhà. Còn hiện nay người dân được bồi thường theo giá thị trường nên họ nhận tiền để tự mua nhà.

Tương tự, trước đây khi triển khai dự án, Nhà nước thường xây dựng trước quỹ nhà TĐC để khi người dân bị giải tỏa có nhà sẵn vào ở. Do đó, TP đã chuẩn bị quỹ nhà rất lớn. Khi chính sách thay đổi, người dân nhận tiền không nhận nhà, khiến quỹ nhà TĐC bị dôi dư.

Giải cứu căn hộ ế thừa
Một trong những giải pháp TP đưa ra để giải cứu nhà TĐC là tổ chức bán đấu giá các căn hộ, nền đất không còn nhu cầu sử dụng. Trung tâm Dịch vụ bán đấu giá tài sản TP (thuộc Sở Tư pháp TPHCM) vừa tổ chức bán đấu giá thành công 200 căn hộ TĐC thuộc chung cư Phú Mỹ, quận 7, với tổng diện tích hơn 10.600m2.

Theo thông tin từ Trung tâm Dịch vụ bán đấu giá tài sản TP, với giá khởi điểm đưa ra 167 tỷ đồng, kết quả có 3 doanh nghiệp trúng đấu giá với số tiền 224 tỷ đồng (tăng 57 tỷ đồng). Được biết 3 doanh nghiệp trúng đấu giá 200 căn hộ nói trên là Công ty Thịnh Phát, Công ty Đức Khải và 1 doanh nghiệp đến từ Long An, trong đó Công ty Đức Khải trúng nhiều nhất với 6/8 gói được đưa ra đấu giá. 

Trong khi đó, việc giải cứu 3.790 căn hộ tại khu TĐC 12.500 căn Thủ Thiêm khá gian nan. Những căn hộ TĐC này (trong đó 2.200 căn do Công ty Thuận Việt xây dựng và 1.590 căn thuộc Công ty Đức Khải xây dựng) được chia làm 2 gói đấu giá với giá khởi điểm 9.100 tỷ đồng. Tuy nhiên, đấu giá lần đầu vào tháng 2-2018 thất bại vì không có đơn vị nào tham gia. Lý giải nguyên nhân, một thành viên Hội đồng đấu giá, cho biết tổng giá trị tài sản quá lớn.

Theo quy định doanh nghiệp khi tham gia đấu giá phải ký quỹ 20% giá khởi điểm, nếu đơn vị trúng đấu giá, trong vòng 1 tháng phải nộp 50% giá trị trúng đấu giá, 50% còn lại nộp trong vòng 90 ngày. Như vậy nếu chỉ tính 20% ký quỹ doanh nghiệp phải có 1.800 tỷ đồng. Đây là số tiền quá lớn, doanh nghiệp khó xoay sở trong thời gian ngắn. 

Mới đây, Sở Xây dựng TPHCM đã có báo cáo về việc đẩy nhanh tiến độ thực hiện bán đấu giá 3.790 căn hộ thuộc chương trình TĐC 12.500 căn Thủ Thiêm. Theo đó, trên cơ sở thẩm định giá theo giá thị trường vào thời điểm tháng 7-2018, Sở Tài chính đã báo cáo, kiến nghị UBND TP xem xét, phê duyệt phương án giá trị quyền sử dụng đất và công trình xây dựng trên đất (3.790 căn) với tổng giá trị 9.936 tỷ đồng.

Ngoài ra, Sở Xây dựng đã có văn bản gửi Ban Quản lý đầu tư xây dựng Khu đô thị mới Thủ Thiêm. Theo đó, với khu TĐC 30,2ha phường Bình Khánh, quận 2 do Công ty TNHH Thế kỷ 21 làm chủ đầu tư, xin ý kiến UBND TP về việc thu xếp nguồn vốn thanh toán cho chủ đầu tư đối với khối lượng xây dựng đã thực hiện, gồm chi phí xây dựng chung cư lô D07, hạ tầng kỹ thuật giai đoạn 1, phần móng… của 8 lô chung cư và các chi phí liên quan. Sau đó TP sẽ thực hiện các thủ tục bán đấu giá công khai theo quy định. 

Đối với dự án đầu tư xây dựng 1.330 căn hộ thuộc khu 38,4ha phường Bình Khánh, do liên danh Sacomreal - Thuận Việt - Thành Thành Công làm chủ đầu tư, giao Ban Quản lý Thủ Thiêm báo cáo, kiến nghị UBND TP xin ý kiến Thủ tướng Chính phủ về hướng giải quyết của TP là không tiếp tục thực hiện việc thanh toán và mua lại quỹ nhà; chủ đầu tư phát triển dự án theo quy hoạch trên khu đất được giao mặt bằng với mục tiêu nhà thương mại; TP sẽ xác định giá trị quyền sử dụng đất theo giá thị trường phù hợp với mục đích sử dụng đất, để thu tiền sử dụng đất đối với khu đất đã giao cho nhà đầu tư để thực hiện dự án theo quy định.