TPHCM quyết tâm xóa dự án “ảo”

Xử lý nghiêm các sai phạm

 Sở Xây dựng vừa có văn bản số 5249 gửi UBND TPHCM, khẳng định khi chủ đầu tư muốn bán, cho thuê, thuê mua nhà ở hình thành trong tương lai phải thực hiện theo khoản 2, Điều 55 Luật Kinh doanh BĐS, là trước khi bán phải có văn bản thông báo cho Sở Xây dựng về việc nhà ở đủ điều kiện bán.

Bộ hồ sơ đủ điều kiện bán phải gồm giấy tờ về quyền sử dụng đất, hồ sơ dự án, thiết kế được cấp có thẩm quyền phê duyệt, giấy tờ nghiệm thu việc hoàn thành xây dựng cơ sở hạ tầng kỹ thuật tương ứng theo tiến độ dự án; nếu là nhà chung cư, tòa nhà hỗn hợp thì phải có biên bản nghiệm thu đã hoàn thành xong phần móng.

Ngoài ra, hợp đồng mua bán BĐS hình thành trong tương lai phải đăng ký hợp đồng mẫu. Thế nhưng, rất nhiều chủ dự án không thực hiện, nên UBND TPHCM đã chỉ đạo Sở Công thương triển khai thanh tra việc đăng ký hợp đồng mẫu tại tất cả các dự án trên địa bàn thành phố, hoàn thành trước tháng 9-2020.

Bất hợp lý là ở chỗ, Luật Kinh doanh BĐS quy định mức thanh toán cho hợp đồng mua bán đợt 1 không quá 30% giá trị hợp đồng và sau đó thanh toán theo tiến độ dự án, thế nhưng luật dân sự lại không khống chế mức tiền đặt cọc là bao nhiêu, nên ở nhiều dự án chủ đầu tư thu tiền đặt cọc của khách hàng lên đến 80% giá trị căn hộ, nhà ở.

Ngoài ra, Bộ luật Dân sự quy định mục đích của đặt cọc là nhằm đảm bảo thực hiện hợp đồng, do vậy, việc các chủ đầu tư nhận cọc đến hàng trăm tỷ đồng của khách để dùng đầu tư vào dự án là sai. Còn việc xử lý sai phạm lại không dễ! Vì, thẩm quyền xử phạt là của sở xây dựng, nhưng sở lại không có quyền kiểm tra tài chính để biết số tiền cọc, tiền ứng trước, tiền giữ chỗ của khách hàng có trong tài khoản của doanh nghiệp hay đã dùng vào việc đầu tư dự án, nên không xử lý được.

Đề xuất xử lý hình sự

Lâu nay, việc chủ đầu tư bán một căn hộ, nhà đất dự án cho nhiều người, hoặc chủ đầu tư đã thế chấp toàn bộ dự án nhưng vẫn đem bán căn hộ cho khách hàng, diễn ra thường xuyên. Thậm chí, các hoạt động thế chấp, mua bán này đã qua công chứng không bị ngăn chặn.

Nguyên nhân, trong hợp đồng mua bán căn hộ, nhà ở với khách hàng không ghi số tờ, số thửa đất nên hệ thống công chứng không thể tra để biết được khu đất, dự án đó đã được công chứng thế chấp cho ngân hàng hay chưa.

Một số căn hộ, nhà ở bị chủ đầu tư cùng lúc bán cho nhiều người, dù đã qua công chứng nhưng vẫn không phát hiện được. Nguyên nhân, có thể chủ đầu tư liên kết với phòng công chứng để công chứng các hợp đồng mua bán căn hộ, nhà ở dự án mà không lưu vào mục “chuyển nhượng BĐS”, lại lưu vào mục “chuyển nhượng giấy tờ có giá”, do vậy hoạt động công chứng không tìm thấy dữ liệu trong hệ thống BĐS nên không thể phát hiện được.

Việc này cần sở tư pháp tiến hành kiểm tra, xử lý các phòng công chứng vi phạm và thống nhất hướng dẫn các đơn vị công chứng, để tránh tiếp tay cho chủ đầu tư lừa đối khách hàng.

Công an TPHCM cũng báo cáo với UBND TP về tình trạng chủ đầu tư xây sai thiết kế được duyệt, bóp nhỏ diện tích căn hộ, diện tích công cộng, sinh hoạt cộng đồng, khu vực bãi giữ xe, dẫn đến không cấp được sổ đỏ, khiếu kiện đông người.

Thế nhưng, việc phạt hành chính chưa đủ sức răn đe (vì số tiền trục lợi nhiều hơn số tiền nộp phạt). Công an TPHCM đề xuất, cần đưa các hành vi này vào xử lý hình sự về tội lừa dối khách hàng tại Điều 198 Bộ luật Hình sự, xem số tiền thu được từ bán phần xây dựng không phép, trái phép là thu lợi bất chính để định khung hình phạt.