Rắc rối liên kết đầu tư các dự án điện

(ĐTTCO) - Trong vòng 1 năm qua, Tập đoàn Geleximco đã 2 lần đề xuất liên danh với đối tác Trung Quốc thực hiện các dự án nhiệt than quy mô lớn như Quỳnh Lập I, Quỳnh Lập II, Quảng Trạch I, Quảng Trạch II và Hải Phòng III. 
Hình thức đầu tư được đề xuất là hợp tác công tư (PPP), trong đó DNNN chiếm 20-25% vốn, liên danh Geleximco và đối tác Trung Quốc góp 75 -80% vốn.
2 lần đề xuất đầu tư
Mới đây, Bộ Công Thương đã có văn bản gửi các bộ, ngành, lấy ý kiến về việc liên danh Tập đoàn Geleximco - Công ty TNHH Hồng Công United (HUI) đề xuất tham gia một số dự án đầu tư xây dựng nhà máy nhiệt điện. Bộ này cũng đã họp với Tập đoàn Công nghiệp Than - Khoáng sản (TKV), Tập đoàn Điện lực (EVN) và Tập đoàn Geleximco về chủ trương thực hiện các dự án nhiệt điện theo PPP.
Trước đó, ngày 31-7-2017, liên danh Geleximco - Tập đoàn Năng lượng mới KAIDI Dương Quang (Trung Quốc), đã có văn bản đề xuất Thủ tướng đồng ý về mặt nguyên tắc cho đầu tư 5 dự án nhà máy nhiệt điện Quỳnh Lập I, Quỳnh Lập II, Quảng Trạch I, Quảng Trạch II, Hải Phòng III. Hình thức đầu tư theo PPP, trong đó liên danh đầu tư sẽ đóng góp 75-80% vốn.
Tiếp đó, ngày 16-10-2017, liên danh Geleximco và HUI cũng có văn bản gửi Thủ tướng đề xuất đầu tư 2 dự án nhiệt điện Quỳnh Lập I và Quảng Trạch II. Dự án nhiệt điện Quỳnh Lập I sẽ là sự hợp tác giữa TKV và liên danh nhà đầu tư, tổng mức đầu tư khoảng 2,1 tỷ USD, trong đó TKV sở hữu 25% cổ phần dự án, liên danh Geleximco - HUI sẽ sở hữu 75% cổ phần nhà máy sau đầu tư. Đối với dự án nhiệt điện Quảng Trạch II, tổng mức đầu tư dự kiến 2,4 tỷ USD, liên danh đề xuất sở hữu 100% cổ phần dự án.
Rắc rối liên kết đầu tư các dự án điện ảnh 1 Nhà máy nhiệt điện Mông Dương 2 ở Quảng Ninh. 
Về phương án tài chính cho 2 dự án, Geleximco - HUI sẽ chịu trách nhiệm thu xếp vốn từ các tổ chức tín dụng và các nguồn vốn vay thương mại quốc tế không cần bảo lãnh Chính phủ. Chủ đầu tư cam kết khởi công xây dựng ngay khi các dự án được cho phép đầu tư, không cần chờ đến khi hoàn thành thu xếp vốn mới triển khai.
Trong việc thu xếp tài chính cho dự án, liên danh nhà đầu tư dự kiến 20% vốn chủ sở hữu, 80% vốn được vay từ các tổ chức tín dụng với lãi suất 10,86%/năm, vay thương mại quốc tế 11,77%/năm. Dự kiến giá bán điện 2 nhà máy 1.524,15 đồng/kWh với dự án Quỳnh Lập I  và 7,69 cent/kWh với dự án Quảng Trạch II.

Vốn vay từ Trung Quốc là chủ yếu
Đánh giá bước đầu về năng lực tài chính của liên danh Geleximco - HUI, Bộ Công Thương cho biết theo báo cáo tài chính năm 2016, nguồn vốn chủ sở hữu của Geleximco khoảng 8.976 tỷ đồng, được bảo đảm bởi các nguồn tiền thu được từ các dự án xây dựng đô thị, sân golf đang thực hiện khoảng 8.871 tỷ đồng. Và Geleximco đã có báo cáo bổ sung dòng tiền, theo đó vốn chủ sở hữu Geleximco thu từ các dự án xây dựng có thể lên tới 15.731 tỷ đồng.
Về phía đối tác liên danh HUI, Geleximco đã không cung cấp thông tin tài chính của HUI theo yêu cầu của Bộ Công Thương, chỉ cung cấp báo cáo tài chính các năm 2014-2016 của KAIDI Dương Quang - cổ đông chính của HUI.
Theo giải trình của Geleximco, HUI được KAIDI Dương Quang lập ra để huy động vốn đầu tư vào các dự án lớn ở các nước trong khu vực, trong đó có Việt Nam. HUI được thành lập năm 2016 nên tới nay chưa có báo cáo tài chính 3 năm theo yêu cầu, năng lực tài chính của HUI được hiểu là năng lực tài chính của cổ đông chính.
Đề xuất đầu tư của liên danh Geleximco - HUI cũng nêu rõ, 80% tổng mức đầu tư các dự án sẽ được huy động từ tổ hợp các ngân hàng do Ngân hàng Phát triển Nhà nước Trung Quốc đứng đầu, bao gồm Ngân hàng Trung Quốc; Ngân hàng Xây dựng Trung Quốc; Ngân hàng Xuất nhập khẩu Trung Quốc chi nhánh Hồ Nam, chi nhánh An Huy; Ngân hàng Công thương Trung Quốc.
Cũng theo Geleximco, đến nay báo cáo nghiên cứu khả thi (FS) và báo cáo đánh giá tác động môi trường do TKV lập cho dự án nhiệt điện Quỳnh Lập I đã được phê duyệt. 

TKV và EVN phản đối
Dự án nhà máy nhiệt điện Quỳnh Lập I đã được Chính phủ giao cho TKV làm chủ đầu tư từ tháng 4-2009, theo quy hoạch điện VII điều chỉnh và dự án sẽ được vận hành thương mại tổ máy số 1 vào năm 2022, tổ máy số 2 vào năm  2023. TKV đã và đang thực hiện một số công việc như phê duyệt FS (tháng 3-2017), đàm phán với liên danh tổ hợp nhà thầu EPC Doosan - Lilama - Narime về gói thầu EPC dự án, đã đạt được một số kết quả sơ bộ và đang đàm phán hợp đồng mua bán điện với EVN.
TKV cũng đã đàm phán hợp tác với các nhà đầu tư trong và ngoài nước tham gia phát triển dự án. Nhưng đến ngày 8-5-2017, TKV đã ký biên bản ghi nhớ với Geleximco - KAIDI, và 2 tháng sau, ngày 17-7-2017, TKV lại ký biên bản ghi nhớ với KOSPO (Hàn Quốc) về hợp tác phát triển dự án nhiệt điện Quỳnh Lập I. Theo các biên bản ghi nhớ này, TKV chủ trương nắm giữ cổ phần dự án Quỳnh Lập I tối thiểu 36%, KAIDI 34%, KOSPO 34%. 
Tuy nhiên, trong quá trình đàm phán, Geleximco và KAIDI khẳng định chỉ hợp tác phát triển dự án với cơ cấu nhà đầu tư bao gồm TKV nắm 36% cổ phần, KAIDI 34% và Geleximco 34%, không hợp tác với bất cứ nhà đầu tư nào khác trong triển khai dự án. Phía KOSPO đề nghị góp 34% vốn và có thể điều chỉnh tỷ lệ vốn góp nhưng lại đòi hỏi có bảo lãnh chính phủ khi thực hiện dự án.
Theo TKV, đề xuất hợp tác của liên danh Geleximco - HUI không phù hợp với chủ trương kêu gọi đầu tư dự án Quỳnh Lập I của HĐTV TKV, theo đó TKV phải nắm giữ cổ phần chính của dự án. Hiện TKV đang tìm kiếm thêm nhà đầu tư khác đủ năng lực để xem xét lựa chọn theo tỷ lệ vốn góp vào nhiệt điện Quỳnh Lập I, là TKV nắm 36%, KOSPO 34%, nhà đầu tư khác 30%.
Đối với các dự án nhiệt điện Quảng Trạch I và Quảng Trạch II do EVN được giao làm chủ đầu tư, đến nay EVN đã phê duyệt điều chỉnh FS và đang lựa chọn nhà thầu lập FS. Về thu xếp vốn, EVN đã đạt được thỏa thuận với Vietcombank cung cấp vốn cho Quảng Trạch I, VietinBank cung cấp vốn cho Quảng Trạch II.
Kế hoạch triển khai 2 dự án này đều bám sát quy hoạch điện VII điều chỉnh. Theo EVN, việc Geleximco đề xuất đầu tư theo hình thức PPP chưa được quy định đối với công trình điện. Thời gian thành lập công ty liên doanh, trong đó DNNN chiếm 20-30% cổ phần, còn lại do Geleximco và KAIDI đầu tư, sẽ kéo dài, dẫn đến chậm tiến độ dự án.

Các tin khác