Đường đi khúc khuỷu, gập ghềnh
Hà Nam không phải là tỉnh được nhắc nhiều về các địa danh du lịch nổi tiếng, đặc biệt là các di tích thắng cảnh, hang động. Tuy nhiên, đó là một thiếu sót nếu không nhắc đến Ngũ động Thi Sơn, Bát Cảnh Sơn và ao Dong hang Luồn. Chỉ nằm cách trung tâm TP Hà Nội khoảng 50km về phía Tây Nam, ao Dong hang Luồn là điểm lý tưởng cho các bạn trẻ yêu thích khám phá hang động trong vòng 1 ngày.
Ao Dong hang Luồn nằm trong vùng khai thác núi đá vôi nên dọc đường vào có rất nhiều nhà máy đang hoạt động, đường đi khá nhiều bụi bặm. Cộng thêm nơi này chưa được quy hoạch để khai thác du lịch nên rất khó tìm. Ngay cả khi đi gần tới nơi, du khách cũng khó xác định được đường vào nếu không có hướng dẫn của người dân địa phương.
Núi Luồn, nơi có hang Luồn xuyên qua ngọn núi. Còn đi từ TP Phủ Lý khi qua cầu Hồng Phú, men theo Quốc lộ 21, rẽ vào ngã ba Thi Sơn và đi vào chừng 3km, đến một ngã ba có một con đường dải đầy đá dăm, du khách nên gửi xe và đi bộ vào khoảng 500m. Để đi xuống ao Dong, du khách phải leo xuống dốc đá cao vài chục mét với những tảng đá rất lớn, cheo leo. Do trước kia có các dãy núi vòng quanh bao bọc khá kín nên khu vực ao Dong hang Luồn ít được biết tới, chỉ đến khi các hoạt động khai thác đá làm lộ ra con đường dẫn xuống khu vực hang Luồn.
Theo cô Nguyễn Thị Lĩnh, người lái đò ao Dong hơn 20 năm cho biết, trước kia ao Dong chật kín rong rêu uốn mình theo dòng nước trong vắt, cảnh rất đẹp nhưng gần đây rong đã bị chết gần hết. Tuy nhiên, mặt ao sáng loáng cộng thêm các dãy núi đá vôi hùng vĩ bao bọc xung quanh, mùa hè còn có những thảm hoa súng bung nở nên khung cảnh nên thơ, trữ tình, một số du khách thích khám phá đã truyền tai nhau nên lượng khách du lịch đổ về tăng lên. Không rõ tên ao Dong có từ đâu nhưng đa số mọi người đều cho rằng, tên gốc là ao rong vì trước nhiều rong rêu nhưng đến nay đã biến thành “ao Dong”.
Vào hang Luồn thì cần phải cúi
Còn cái tên hang Luồn xuất phát từ chính địa hình phải luồn qua trong lòng quả núi nên người dân gọi là hang Luồn. Vào mùa cạn thuyền có thể vào hang dễ dàng, còn mùa mưa nước ngập, thuyền không vào được. Ngoài hang Luồn dài khoảng 400m thì còn có hang cụt ở quả núi đối diện với độ dài chỉ khoảng 50m. Mực nước trong hang sâu khoảng 2m.
Bức tường nhũ đá trong hang. Để vào hang Luồn, du khách cần phải thuê thuyền và người lái khoảng 30.000 đồng/người, thuyền chở tối đa 7 người cả lái thuyền. Hang Luồn rất tối và không có một chút ánh sáng tự nhiên nên du khách phải soi đèn. Trên thuyền, cô lái đò liên tục nhắc chúng tôi cúi đầu xuống bởi các nhũ đá nhô xuống rất thấp, thậm chí phải cúi rạp cả người, có những đoạn đường hẹp chỉ vừa đúng chiếc thuyền, phải lách thật khéo mới qua được.
Những nhũ đá trong hang mang sắc thái tự nhiên và nguyên sơ vì chưa hề bị con người tác động cũng như không bị ánh đèn điện làm thay đổi màu sắc. Len lỏi sâu vào hang, du khách sẽ có cảm giác như con thuyền đang khẽ chạm vào thế giới cổ tích huyền ảo, tĩnh mịch.
Trong hang mát mẻ, yên ắng. Mọi tiếng động đều được cảm nhận rất rõ. Tuy nhiên, chúng tôi không dám xoay mình nhiều vì lòng hang rất hẹp, va vào vách đá có thể làm lật thuyền. Cô lái đò thuộc từng điểm lồi ra, lõm vào trong hang đá. Ngoài ra, tên của các nhũ đá cũng được người dân địa phương hình tượng hóa như những bông hoa hồng cho tới hình ảnh sóng nước, bầu ngực phụ nữ, đôi tình nhân đang ôm nhau, mái tóc nàng tiên…
Du khách sau khi đi hết một lượt hang. Thuyền đi rất êm, còn người hướng dẫn viên du lịch không ngừng thuyết minh về vẻ đẹp của hang động. Được biết, các thạch nhũ ở đây có tên như vậy là sự thống nhất của người dân địa phương chứ không phải do cá nhân nào đặt. Họ tả về thạch nhũ hình bầy hến, cá sấu, hoa hồng, hoa quỳnh rất sinh động và cuốn hút.
Phía cuối của hang Luồn là nơi sinh sống của hàng ngàn con dơi. Chúng bám chi chít trên vách hang và khi có người đến soi đèn, chúng bay tứ tung. Ra đến cổng sau của hang Luồn, phía trước mặt là núi Mâm Xôi theo cách gọi của người dân địa phương. Du khách sẽ được ngược thuyền trở lại cổng trước của hang Luồn ở ao Dong, tất cả thời gian lượt đi và lượt về khoảng 40 phút.
Tuy là địa điểm du lịch khá thú vị nhưng hiện nay ao Dong hang Luồn chưa được đầu tư để phát triển du lịch. Du khách đến đây vẫn gặp nhiều khó khăn về đường đi, thiếu bảng chỉ dẫn cũng như thiếu một số dịch vụ du lịch chuyên nghiệp. Hy vọng chính quyền địa phương sẽ có nhiều quan tâm hơn để cùng người dân phát huy giá trị thắng cảnh của ao Dong hang Luồn trong tương lai không xa.
