Triều Tiên sẽ có nữ lãnh đạo? Chân dung em gái quyền lực của Kim Jong Un

(ĐTTCO) - Trong tất cả các thành viên gia đình cuối cùng có thể tiếp lấy "dây cương" từ nhà lãnh đạo Triều Tiên Kim Jong Un, em gái ông dường như là sự lựa chọn rõ ràng, theo Bloomberg.

Kim Yo Jong. Photographer: Jorge Silva/Pool via Bloomberg
Kim Yo Jong. Photographer: Jorge Silva/Pool via Bloomberg

Kim Yo Jong, ở độ tuổi 30, đã ở bên cạnh anh trai cô tại hội nghị thượng đỉnh với Tổng thống Mỹ Donald Trump và Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình, ngồi sau Phó Tổng thống Mike Pence trong khi đại diện cho Triều Tiên tại Thế vận hội Mùa đông 2018 và trở thành thành viên trực hệ đầu tiên của gia đình cầm quyền đến thăm Seoul, nơi cô đã gửi một thông điệp cá nhân từ anh trai của mình mời Tổng thống Hàn Quốc Moon Jae-in tới một hội nghị thượng đỉnh.

Và cú đột phá tiềm năng lớn nhất: Cô có thể là một phụ nữ trong xã hội bị đàn ông kiểm soát chặt chẽ, nhưng nhiều người theo dõi Triều Tiên nói rằng huyết thống quan trọng hơn giới tính, vì vậy cô có thể là lãnh đạo tiếp theo của Bình Nhưỡng. Tuy nhiên, những người khác lại nghi ngờ.

Yoo Ho-yeol, người dạy các nghiên cứu về Triều Tiên tại Đại học Hàn Quốc và trước đây là cố vấn cho Bộ Thống nhất và Bộ Quốc phòng Hàn Quốc, nói: "Không chỉ tryền thống chỉ có lãnh đạo nam, mà cả những người bình thường ở đó cũng sẽ chống lại một nữ lãnh đạo".

Câu hỏi liệu Kim Yo Jong sẽ trở thành nhà lãnh đạo nữ đầu tiên của Triều Tiên hay không, đột nhiên trở thành mặt trận và trung tâm khi những đồn đoán về sức khỏe của anh trai cô ngày càng nhiều. Ông Kim Jong Un đã không xuất hiện trên truyền thông nhà nước trong 2 tuần, khiến một loạt báo cáo nói ông có thể gặp vấn đề nghiêm trọng về sức khỏe, thậm chí có tin đồn ông đã qua đời.

Đại gia tộc Kim đã lãnh đạo Triều Tiên trong 3 thế hệ kể từ khi thành lập sau Thế chiến II, khi Liên Xô và Hoa Kỳ chia rẽ quyền kiểm soát Bán đảo Triều Tiên. Trong thời gian đó, gia tộc đã xây dựng một trong sự tôn sùng cá nhân mạnh mẽ nhất thế giới – về một dòng máu được cho là xuất phát từ Núi Paektu thiêng liêng gần biên giới Trung Quốc.

Khi Kim Jong Un lên nắm quyền sau khi cha ông qua đời vào năm 2011, câu hỏi lớn là liệu một nhà lãnh đạo ở độ tuổi 20 có thể cai trị một quốc gia tôn kính người lớn tuổi có thâm niên hay không. Nhưng ông đã tỏ ra thành công, sớm có thẩm quyền đối với các tướng lĩnh kỳ cựu, lớn tuổi.

Theo nhiều cách, Kim Yo Jong - người đã dành gần một thập kỷ làm việc trong bộ máy nhà nước - đã được chuẩn bị tốt hơn để đảm nhận vai trò lãnh đạo hàng đầu. Cô cũng có thể gây ngạc nhiên tương tự cho bất kỳ ai nghi ngờ khả năng điều hành đất nước của mình, theo Soo Kim, nhà phân tích chính sách của Rand Corp, người chuyên về các vấn đề Bán đảo Triều Tiên.

Dòng máu được tôn kính

"Tôi không nghĩ rằng cô ấy cần phải lo lắng về việc được người dân Hàn chấp nhận là người lãnh đạo, bởi dòng máu gia đình Kim của cô ấy", Mitch Soo Kim nói. "Số phận Triều Tiên đã bắt đầu với gia đình Kim".

Những người thừa kế nam Kim tiềm năng khác là những người trẻ hơn hoặc ít kinh nghiệm hơn trong các hội trường quyền lực ở Bình Nhưỡng. Anh trai ông Un, Kim Jong Chol không có danh hiệu chính thức và dường như thích chơi guitar hơn chính trị, trong khi cháu trai của ông, Kim Han Sol, đã tố cáo chế độ và được cho là phải sống ở nước ngoài.

Truyền thông Hàn Quốc đưa tin Kim Jong Un có một cậu con trai 10 tuổi, nhưng không có đứa con nào của ông được nhắc đến chính thức trên truyền thông nhà nước.

Thae Yong Ho, cựu nhân vật số 2 tại Đại sứ quán Triều Tiên ở London, người đã đào thoát sang Hàn Quốc, nói trong một cuộc phỏng vấn trên đài phát thanh rằng một người kế vị tiềm năng là Kim Pyong Il, con trai duy nhất còn sống sót của người sáng lập Triều Tiên Kim Il Sung đã trở về đất nước năm ngoái sau bốn thập kỷ ở nước ngoài phục vụ như một nhà ngoại giao.

Những người đang phục vụ Kim Jong Un là thế hệ đầu tiên ở độ tuổi 60 đến 80, vì vậy, có ít nhất khoảng cách 30 tuổi với Yo Jong. Trong mắt họ, Yo Jong chỉ là một người mới, ông Thae nói. Lập luận tương tự được đưa ra khi Kim Jong Un nắm quyền, mặc dù tuổi trẻ của ông không ngăn cản sự đi lên hay sự kiểm soát của ông đối với những người bảo vệ cái cũ.

Theo cách này, Kim Yo Jong vẫn là người thừa kế nổi bật nhất. Sinh năm 1988 hoặc 1989, cô từng là một cô gái có đôi má mũm mĩm, yêu thích khiêu vũ và được cha cô, nhà lãnh đạo quá cố Kim Jong Il đặt cho biệt danh là "Công chúa Yo Jong", theo tiểu sử của Kim Jong Un của Anna Fifield. Cô đã cùng anh trai tại một trường học ở Bern, Thụy Sĩ cho đến khoảng năm 2000 và sau đó quay lại học ở Bắc Triều Tiên.

Uy tín tăng

Sự xuất hiện của cô bên cạnh anh trai vào thời điểm cha của họ qua đời cho công chúng Triều Tiên biết rằng cô là một phần của dòng máu Paektu.

Cô sớm có một vị trí trong Ban Tuyên giáo của Đảng Công nhân, nơi cô chịu trách nhiệm quản lý hình ảnh của nhà lãnh đạo trên phương tiện truyền thông nhà nước.

Cô dần dần kinh qua các cấp bậc và trở thành một người bạn thân thiết hơn với anh trai mình, đi cùng ông Un trong các chuyến kiểm tra các nhà máy, trang trại và các đơn vị quân đội. Sau đó, sự xuất hiện cao cấp của cô trên trường quốc tế, bao gồm các nhiệm vụ trần tục như giúp nhà lãnh đạo dập tắt điếu thuốc trong một chuyến tàu dừng ở Trung Quốc, đã giúp củng cố vị thế của cô.

"Yo Jong đã tăng cao vị thế như cô ấy đã có, cô ấy không còn được coi là phụ nữ mà là một nhà lãnh đạo thừa hưởng tính hợp pháp để lãnh đạo hơn những người khác", theo ông Chun Yungwoo, cựu đặc phái viên của Hàn Quốc về các cuộc đàm phán hạt nhân quốc tế với Triều Tiên. Triều Tiên chắc chắn là một trong những xã hội theo chủ nghĩa nam nữ nhất trên thế giới, nhưng huyết thống được bổ sung bởi vị thế trong Đảng Lao động Triều Tiên.

Ảnh hưởng của Kim Yo Jong đã được nhìn thấy vào tháng trước khi cô đích thân trả lời thư của Trump đề nghị hỗ trợ để chiến đấu với Covid-19. Trong một tuyên bố của Cơ quan Thông tấn Trung ương Triều Tiên, cô nói rằng mối quan hệ thân thiết giữa ông Trump với anh trai của bà không đủ để giải quyết sự khác biệt giữa những kẻ thù lâu đời - cung cấp một cái nhìn thoáng qua về cách bà sẽ xử lý các mối quan hệ Mỹ-Triều Tiên nếu lên nắm quyền.

'Quyền lực hơn'

"Chúng tôi cố gắng hy vọng vào ngày mà mối quan hệ giữa hai nước sẽ tốt đẹp như mối quan hệ giữa hai nhà lãnh đạo hàng đầu, nhưng phải để thời gian xem liệu điều đó có thực sự xảy ra hay không", cô nói. "Tuy nhiên, chúng tôi sẽ không bao giờ mất hoặc lãng phí thời gian vì không có gì, nhưng sẽ tiếp tục thay đổi bản thân để trở nên mạnh mẽ hơn trong thời gian đó giống như cách chúng tôi tự tạo ra trong hai năm qua".

Kim Hong-gul, con trai út của cựu Tổng thống Hàn Quốc Kim Dae-jung và một nhà lập pháp, cho biết Kim Yo Jong trông có vẻ kiểm soát khi một phái đoàn từ Seoul đến thăm Bình Nhưỡng như một phần của hội nghị thượng đỉnh giữa các nhà lãnh đạo các nước ở 2018.

"Tôi nhìn thấy từ xa, tại sân bay khi chúng tôi đến và bữa tiệc ở Bình Nhưỡng, Yo Jong tỉ mỉ chăm sóc mọi thứ gần anh trai cô", ông Kim Kim-gul nói. "Có vẻ như cô ấy là người giám sát hàng đầu ở khu vực".

Kim Jong Un và Kim Yo Jong tại hội nghị thượng đỉnh liên Triều tại Paju, Hàn Quốc, vào ngày 27 tháng 4 năm 2018. Nguồn: Inter-Korean Summit Press Corps/Pool via Bloomberg

Trên giấy tờ, không có gì ngăn cản một phụ nữ nắm quyền ở Bắc Triều Tiên, mặc dù quốc hội có đại đa số thành viên là đàn ông lớn tuổi - một trong những quốc gia ít đa dạng nhất trên thế giới. Hiến pháp nói rằng phụ nữ cũng có địa vị xã hội và quyền bình đẳng với nam giới.

Tuy nhiên, một số nhà phân tích nói Kim Yo Jong khó có thể nắm giữ quyền lực đối với các tướng lãnh của đất nước, người chỉ huy chương trình vũ khí hạt nhân, mà nhiều người ở Bình Nhưỡng cho là người bảo lãnh chính bảo vệ chống lại cuộc chiến tranh thay đổi chế độ của Hoa Kỳ. Ra Jong-yil, cựu phó giám đốc Cơ quan Tình báo Quốc gia Hàn Quốc, cho biết nhiều khả năng đất nước này được điều hành bởi một chính quyền quân sự hơn là Kim Yo Jong.

Trò chơi

Ông Lee Byong-chul, cựu cố vấn của Tổng thống Hàn Quốc về các vấn đề an ninh quốc gia, hiện đang là giáo sư tại Hàn Quốc, nói: "Hầu như không thể tưởng tượng được việc có một nữ lãnh đạo ở Triều Tiên". Người đứng đầu Viện nghiên cứu Viễn Đông ở Seoul đặt câu hỏi liệu Jo Yong có thể điều khiển các nam tướng lãnh già mà không có anh trai của cô hay không, và thấy nhiều khả năng là chú của cô Kim Pyong Il hoặc người đứng đầu nhà nước danh nghĩa Choe Ryong Hae sẽ tiếp quản.

Tuy nhiên, hệ thống tôn sùng lãnh đạo ở Triều Tiên khiến việc có một thành viên gia đình là điều cần thiết và Kim Jo Yong đã cho thấy rằng cô ấy biết cách thực thi quyền lực, theo lời Sung-Yoon Lee, người dạy môn Triều Tiên học tại Trường Luật và Ngoại giao Fletcher tại Đại học Tufts ở Massachusetts.

"Những vị tướng với những khẩu súng lớn có mọi sở thích trong việc bảo vệ quyền lực của chính họ và họ hiểu rằng sức mạnh đó phải thông qua gia đình Kim", ông nói. " Jo Yong sẽ có thể nắm giữ sức mạnh thông qua sự pha trộn giữa quyền lực và tuyên truyền. Cô ấy biết chơi trò chơi".

Các tin khác