Thủ tướng Chính phủ vừa ban hành Quyết định 856/QĐ-TTg về Chương trình quản lý nợ công 3 năm giai đoạn 2021-2023 và Kế hoạch vay trả nợ công năm 2021.
Theo đó, kế hoạch vay, quản lý nợ công nhằm 3 mục tiêu. Thứ nhất, đảm bảo nhiệm vụ huy động vốn vay đáp ứng nhu cầu cân đối ngân sách nhà nước và phát triển kinh tế-xã hội, với mức độ chi phí – rủi ro phù hợp. Thứ hai, kiểm soát chặt chẽ các chỉ tiêu an toàn nợ, đảm bảo trong giới hạn được cấp có thẩm quyền phê duyệt cho giai đoạn 2021-2025. Thứ ba, thúc đẩy sự phát triển thị trường vốn trong nước.
Chủ động bố trí nguồn, không xảy ra nợ quá hạn
Trong giai đoạn 2021-2023, Thủ tướng Chính phủ quyết định tổng mức vay của Chính phủ khoảng 1.738,4 nghìn tỷ đồng, trong đó, vay cho ngân sách trung ương khoảng 1.604 nghìn tỷ đồng, vay về cho vay lại khoảng 134,4 nghìn tỷ đồng.
Về bảo lãnh Chính phủ, đối với 2 ngân hàng chính sách, khống chế mức phát hành trái phiếu được Chính phủ bảo lãnh tối đa bằng nghĩa vụ trả nợ gốc hàng năm. Hạn chế cấp bảo lãnh mới cho doanh nghiệp vay trong nước cũng như vay nước ngoài; hạn mức bảo lãnh vay trong nước, nước ngoài hàng năm đảm bảo tốc độ tăng dư nợ bảo lãnh Chính phủ không vượt quá tốc độ tăng tổng sản phẩm quốc nội của năm trước.
Về vay, trả nợ của chính quyền địa phương, Thủ tướng yêu cầu “khống chế hạn mức bội chi và nợ của chính quyền địa phương theo quy định của Luật Ngân sách Nhà nước năm 2015.
Theo đó, bội chi ngân sách địa phương khoảng 0,2% GDP hằng năm. Nghĩa vụ trả nợ của chính quyền địa phương khoảng 18,4 nghìn tỷ đồng”.
Về hạn mức vay thương mại nước ngoài của doanh nghiệp, tổ chức tín dụng theo phương thức tự vay, tự trả, kiểm soát số tăng dư nợ ngắn hạn tối đa 18-20%/năm. Hạn mức vay ròng trung, dài hạn hằng năm tối đa khoảng 6.350-7.000 triệu USD, bảo đảm chỉ tiêu nợ nước ngoài của quốc gia trong giới hạn cho phép.
Thủ tướng Chính phủ giao Bộ Tài chính chủ động kỳ hạn phát hành, gắn công tác phát hành với tái cơ cấu danh mục nợ và phát triển thị trường trái phiếu Chính phủ. Đồng thời, chủ động bố trí nguồn thực hiện đầy đủ nghĩa vụ trả nợ của Chính phủ, không để xảy ra tình trạng nợ quá hạn, làm ảnh hưởng đến các cam kết quốc tế của Chính phủ.
Kế hoạch vay, trả nợ công năm 2021
Trong năm 2021, Thủ tướng Chính phủ quyết định vay là 624.221 tỷ đồng, gồm vay trong nước 527.357 tỷ đồng và vay nước ngoài 96.864 tỷ đồng. Bao gồm vay cho cân đối ngân sách trung ương là 579.772 tỷ đồng, trong đó, vay để bù đắp bội chi 318.870 tỷ đồng, vay để trả nợ gốc 260.902 tỷ đồng; vay về cho vay lại 44.449 tỷ đồng.
Nguồn kinh phí triển khai chương trình được bố trí từ ngân sách nhà nước, huy động từ các nguồn vốn tài trợ nước ngoài và nguồn phí được sử dụng từ phí cho vay lại và phần trích bảo lãnh theo quy định...
Năm 2021, trả nợ của Chính phủ 394.506 tỷ đồng, trong đó, trả nợ trực tiếp của Chính phủ 366.224 tỷ đồng, trả nợ của các dự án cho vay lại 28.282 tỷ đồng.
Theo tính toán, nếu so với quy mô GDP năm 2020 là 6,3 triệu tỷ đồng, thì số nợ Chính phủ dự định trả trong năm nay tương đương khoảng 6% GDP. Trong khi đó, tăng trưởng GDP năm 2020 chỉ đạt 2,91%/năm do tác động tiêu cực của đại dịch Covid-19, nghĩa là làm ra còn chưa đủ trả nợ!
Năm 2021, trả nợ của Chính phủ 394.506 tỷ đồng, trong đó, trả nợ trực tiếp của Chính phủ 366.224 tỷ đồng, trả nợ của các dự án cho vay lại 28.282 tỷ đồng.
Đối với kế hoạch vay, trả nợ của chính quyền địa phương năm 2021, Thủ tướng Chính phủ phê duyệt vay từ nguồn vay lại vốn vay nước ngoài của Chính phủ và các nguồn vay khác với số tiền khoảng 28.797 tỷ đồng; trả nợ của chính quyền địa phương 6.662 tỷ đồng, gồm chi trả gốc 3.997 tỷ đồng và chi trả lãi 2.665 tỷ đồng.
Về vay thương mại nước ngoài của doanh nghiệp không được Chính phủ bảo lãnh, hạn mức vay thương mại nước ngoài trung, dài hạn của các doanh nghiệp, tổ chức tín dụng theo phương thức tự vay, tự trả tối đa 6.350 triệu USD. Tốc độ tăng dư nợ nước ngoài ngắn hạn khoảng 18%-20% so với dư nợ tại thời điểm 31-12-2020.
Về vay được Chính phủ bảo lãnh, mức bảo lãnh phát hành trái phiếu đối với 2 ngân hàng chính sách sẽ được xác định trên cơ sở Bộ Tài chính thẩm định hồ sơ đề nghị phát hành của 2 ngân hàng chính sách theo quy định tại Nghị định số 91/2018/NĐ-CP ngày 26-6-2018 của Chính phủ về cấp và quản lý bảo lãnh Chính phủ. Rút vốn vay trong nước và nước ngoài của các doanh nghiệp được Chính phủ bảo lãnh tối đa bằng nghĩa vụ trả nợ gốc trong năm.
Đối với các khoản vay nước ngoài của Chính phủ cho chương trình, dự án, Thủ tướng Chính phủ giao các bộ, cơ quan trung ương và địa phương khẩn trương phân bổ kế hoạch đầu tư công vốn ngân sách trung ương năm 2021 chi tiết theo danh mục, mức vốn bố trí của từng dự án, gửi phương án phân bổ đối với phần vốn nước ngoài cho Bộ Kế hoạch và Đầu tư, Bộ Tài chính để theo dõi thực hiện và kiểm soát giải ngân theo dự toán.
Bộ Tài chính được giao tiếp tục thúc đẩy phát triển thị trường vốn trong nước, thị trường trái phiếu Chính phủ cả về chiều rộng và chiều sâu theo hướng đa dạng hóa về sản phẩm và cơ sở nhà đầu tư, ưu tiên phát triển nhà đầu tư dài hạn và thu hút sự tham gia của nhà đầu tư nước ngoài vào thị trường vốn, thị trường trái phiếu.
Từ năm 2016-2020, tỷ lệ nợ công so với GDP giảm từ 63,7% xuống còn 55,3%. So với mức trần Quốc hội cho phép là 65% GDP, thì áp lực gánh nặng nợ công được đánh giá giảm khá nhiều.
Về kế hoạch vay, trả nợ công năm 2021, vay 624.221 tỷ đồng, gồm 527.357 tỷ đồng vay trong nước và 96.864 tỷ đồng vay nước ngoài.
Chính phủ sử dụng nguồn vay nhằm: vay cho cân đối ngân sách trung ương 579.772 tỷ đồng (gồm 378.870 tỷ đồng bù đắp bội chi và 260.902 tỷ đồng vay để trả nợ gốc); vay về cho vay lại 44.449 tỷ đồng.
