Vào cuối tháng 3, WHO đã công bố những phát hiện không thể kết luận được về nguồn gốc của đại dịch. Những điều này bao gồm việc rò rỉ vi rút corona trong phòng thí nghiệm là “cực kỳ khó xảy ra”, trong khi “rất có thể” vi rút này tồn tại trong một con dơi và sau đó được truyền qua vật chủ trung gian trước khi truyền sang người.
Sau khi công bố nghiên cứu, các nhà nghiên cứu cho biết họ có những dẫn dắt khoa học để theo đuổi trong các giai đoạn tiếp theo của nó.
“Chúng tôi hoan nghênh những tiến bộ đạt được liên quan đến giai đoạn một trong những nghiên cứu do WHO triệu tập về nguồn gốc của vi rút và kêu gọi hành động kịp thời liên quan đến giai đoạn hai, cũng như một lịch trình rõ ràng cho các bước và trách nhiệm tiếp theo”, Björn Kümmel, Phó Giám đốc bộ phận y tế toàn cầu tại Bộ Y tế Liên bang Đức.
Jeremy Konyndyk, cố vấn cấp cao của các nỗ lực COVID-19 tại Cơ quan Phát triển Quốc tế Hoa Kỳ, nhắc lại điều này, kêu gọi “một phân tích độc lập, dựa trên khoa học và do chuyên gia lãnh đạo” và đưa ra các điều khoản tham chiếu mới trong giai đoạn thứ hai của nghiên cứu phản ánh "các ưu tiên của tất cả các quốc gia thành viên".
Một đại diện từ Nhật Bản đã kêu gọi Ban Thư ký WHO nói rõ với các nước về thời gian và cách thức thực hiện giai đoạn tiếp theo của nghiên cứu.
Nghiên cứu được thực hiện bởi 17 nhà khoa học quốc tế và 17 nhà khoa học Trung Quốc, đã xem xét các câu hỏi như liệu coronavirus có nguồn gốc từ Chợ bán buôn hải sản Huanan ở Vũ Hán, Trung Quốc hay không. Nó cũng điều tra các loại động vật chủ có thể mang vi rút, liệu vi rút có xâm nhập vào Vũ Hán trong thực phẩm đông lạnh hay không, giả thuyết rằng vi rút đến từ phòng thí nghiệm của Viện Vi rút học Vũ Hán và liệu vi rút có tồn tại ở người trước tháng 12 năm 2019 hay không.
Tuy nhiên, cuộc nghiên cứu diễn ra trong thời gian ngắn và bị trì hoãn vì Trung Quốc không cho phép các nhà nghiên cứu vào nước này trong nhiều tháng.
Sau khi công bố kết quả nghiên cứu, 14 quốc gia đã đưa ra tuyên bố nêu lên những lo ngại về tính độc lập của nghiên cứu, cho rằng nó “bị trì hoãn đáng kể và thiếu quyền truy cập vào dữ liệu và mẫu hoàn chỉnh, nguyên bản”.
Các nhà nghiên cứu khẳng định rằng công việc của họ là độc lập và nhóm của họ có quyền truy cập vào lượng lớn dữ liệu nhưng cho rằng bất kỳ nghiên cứu nào về bản chất này đều có thể gặp phải rào cản do luật bảo mật và các hạn chế khác.
Tại Đại hội đồng Y tế Thế giới, một đại diện từ Trung Quốc đã kêu gọi các nhà nghiên cứu hiện nay nên mở rộng phạm vi toàn cầu trong việc nghiên cứu nguồn gốc của virus.
“Phần của Trung Quốc đã hoàn thành. Trung Quốc hỗ trợ các nhà khoa học tiến hành hợp tác truy tìm nguồn gốc toàn cầu. Chúng tôi kêu gọi tất cả các bên áp dụng thái độ cởi mở và minh bạch để hợp tác với WHO trong việc truy xuất nguồn gốc”, ông nói.
“Mục đích của cuộc điều tra không phải để đổ lỗi mà dựa trên cơ sở khoa học để tìm ra nguồn gốc của vi rút và sự bùng phát và giúp tất cả chúng ta ngăn chặn các thảm họa toàn cầu trong tương lai”, Konyndyk của USAID cho biết.
