LHQ cảnh báo về giết chóc và tình trạng 'đảo ngược hoàn toàn' các quyền ở Afghanistan thời Taliban

(ĐTTCO) - Liên Hợp Quốc cho biết 4 tháng đầu tiên Taliban cầm quyền ở Afghanistan đã được đánh dấu bằng "những cáo buộc đáng tin cậy" về hơn 100 vụ giết người, từ chối quyền của phụ nữ và tuyển dụng trẻ em trai làm lính.
Các binh sĩ Taliban có vũ trang tham gia một buổi huấn luyện ở tỉnh Uruzgan ngày 3/12.
Các binh sĩ Taliban có vũ trang tham gia một buổi huấn luyện ở tỉnh Uruzgan ngày 3/12.

Phát biểu trước Hội đồng Nhân quyền Liên Hợp Quốc tại Geneva vào ngày 14 tháng 12, Nada al-Nashif, Phó giám đốc nhân quyền của LHQ, cho biết bà vô cùng lo lắng khi tiếp tục có báo cáo về những vụ giết người như vậy bất chấp lệnh ân xá chung của những người cầm quyền mới của Afghanistan.

"Từ tháng 8 đến tháng 11, chúng tôi đã nhận được những cáo buộc đáng tin cậy về hơn 100 vụ sát hại cựu lực lượng an ninh quốc gia Afghanistan và những người khác có liên quan đến chính phủ cũ", Nashif nói, cho biết thêm rằng "ít nhất 72 vụ trong số này là các vụ giết người được cho là bởi Taliban.

"Trong một số trường hợp, các thi thể được trưng bày công khai. Điều này càng làm trầm trọng thêm nỗi sợ hãi trong nhóm dân cư khá lớn này", bà nói thêm.

Tại tỉnh Nangarhar, ít nhất 50 thành viên bị tình nghi của nhóm cực đoan Nhà nước Hồi giáo-Tỉnh Khorasan (IS-KP) - một kẻ thù có ý thức hệ của Taliban - dường như đã bị hành quyết, với các báo cáo về "treo cổ, chặt đầu và trưng bày công khai”, theo Nashif.

Trong lời khai của mình, phái viên của Afghanistan từ chính phủ cũ cáo buộc Taliban đã không thực hiện những lời hứa về việc bảo vệ nhân quyền.

"Với việc quân đội Taliban tiếp quản Kabul, chúng ta không chỉ thấy sự đảo ngược hoàn toàn trong hai thập kỷ tiến bộ ... mà nhóm còn phạm tội lạm dụng với mức sai phạm hoàn toàn mà trong nhiều trường hợp là không được báo cáo và không có giấy tờ", Nasir Ahmad Andisha, đại sứ của Kabul tại LHQ tại Geneva, cho biết.

Taliban đã hứa một lệnh ân xá chung sau khi lật đổ chính phủ do phương Tây hậu thuẫn ở Kabul, nhưng nhóm chiến binh này đã vấp phải sự chỉ trích của quốc tế về các báo cáo ngày càng gia tăng về việc giết hại thường dân và các cựu thành viên của chính phủ và lực lượng vũ trang trước đó.

Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Taliban Abdul Qahar Balkhi ngày 14/12 cho biết nhóm chiến binh này "hoàn toàn cam kết" với sắc lệnh ân xá và phủ nhận cáo buộc các nhân viên của chính quyền tiền nhiệm đang bị đàn áp.

Ông nói, bất cứ ai "bị phát hiện vi phạm sắc lệnh ân xá sẽ bị truy tố và bị trừng phạt."

Chính phủ do Taliban lãnh đạo đã bác bỏ các cáo buộc “vi phạm nhân quyền nghiêm trọng”, nói rằng chúng “không dựa trên bằng chứng”.

Ít nhất 8 nhà hoạt động Afghanistan và hai nhà báo đã bị giết kể từ tháng 8, trong khi Liên hợp quốc cũng đã ghi nhận 59 vụ bắt giữ trái pháp luật và đe dọa đối với hàng ngũ của họ, Nashif cho biết trong một bản cập nhật dự kiến cho Hội đồng Nhân quyền Liên hợp quốc về tình hình ở Afghanistan.

Bà nói: “Sự an toàn của các thẩm phán, công tố viên và luật sư Afghanistan - đặc biệt là các chuyên gia pháp lý là phụ nữ - là một vấn đề cần được báo động đặc biệt”.

Quan chức Liên Hợp Quốc nói rằng phụ nữ và trẻ em gái "đặc biệt phải đối mặt với sự không chắc chắn về quyền được giáo dục, sinh kế và quyền tham gia, những quyền mà họ đã đạt được trong hai thập kỷ qua."

Đại đa số phụ nữ đã bị cấm làm việc, trong khi nhiều trẻ em gái và phụ nữ bị tước quyền được học hành.

Nashif bày tỏ quan ngại sâu sắc về "nguy cơ tiếp tục tuyển dụng trẻ em" của tổ chức Nhà nước Hồi giáo địa phương, cũng như của Taliban, với "các cậu bé ngày càng xuất hiện trong lực lượng an ninh tại các trạm kiểm soát, với tư cách là vệ sĩ và trong các vai trò chiến đấu".

Các tin khác