Phân tích: Hạn chế của đòn bẩy kinh tế ở Triều Tiên

(ĐTTCO) - Vấn đề cơ bản của "giải pháp Trung Quốc" được cho là người Mỹ từ lâu đã hiểu sai về mối quan hệ giữa Bắc Kinh và Bình Nhưỡng, theo tờ National Interest.
Ảnh minh họa.
Ảnh minh họa.

Trong nhiều thập kỷ, các nhà hoạch định chính sách táo bạo và kiên quyết của Mỹ, khi đối mặt với những thách thức từ Triều Tiên, đã can đảm hướng ánh mắt của họ về phía Đông Á và với quyết tâm, sự kiên cường và niềm tin, đã chọn tìm kiếm "vật tế thần" thay vì thực sự đưa ra những lựa chọn khó khăn.

Và trong khi vật tế thần đã được tìm thấy ở nhiều nơi, mục tiêu phổ biến nhất là Trung Quốc, một quốc gia mà hầu hết mọi người tin rằng có thể dễ dàng khiến Triều Tiên khụy gối.

Nhưng cựu Tổng thống Donald Trump đã tweet vào năm 2017: “Tôi rất thất vọng về Trung Quốc. Các nhà lãnh đạo quá khứ ngu ngốc của chúng ta đã cho phép họ kiếm hàng trăm tỷ đô la mỗi năm trong thương mại, nhưng họ KHÔNG CÓ GÌ cho chúng ta với Triều Tiên, chỉ nói chuyện. Chúng ta sẽ không cho phép điều này tiếp tục nữa. Trung Quốc có thể dễ dàng giải quyết vấn đề này!".

Trên thực tế, Trung Quốc không thể dễ dàng giải quyết vấn đề này. Tất nhiên, Bắc Kinh có đòn bẩy kinh tế to lớn đối với Triều Tiên. Nhưng ngay cả khi các nhà lãnh đạo Trung Quốc bằng cách nào đó có thể bị thuyết phục để phát huy sức mạnh đó (một đề xuất khó xảy ra), vẫn không có đòn bẩy nào đủ mạnh để buộc nhà Kim phải nhượng bộ.

Miền Bắc có đủ các kết nối kinh tế (cả chính thức và thông qua mạng lưới chợ đen rộng khắp) để giữ cho giới tinh hoa đứng đầu xã hội hài lòng, nên dường như không có lý do gì để nghĩ rằng Triều Tiên phải bối rối trước các lệnh trừng phạt nghiêm ngặt nhất của Trung Quốc.

Thật vậy, vấn đề cơ bản với "giải pháp Trung Quốc" được cho là người Mỹ từ lâu đã hiểu sai về mối quan hệ giữa hai nước. Niềm tin phổ biến là họ được kết nối chặt chẽ bởi mối quan hệ anh em và ý thức hệ, một nhận thức thúc đẩy bởi sự thù địch trong Chiến tranh Lạnh trong nhiều thập kỷ, đặc biệt được củng cố bởi sự can thiệp của Trung Quốc vào Chiến tranh Triều Tiên (cũng như bởi những tầm nhìn đơn giản về chủng tộc, chủ nghĩa dân tộc, chủ nghĩa cộng sản quốc tế, Nho giáo, và rất nhiều yếu tố khác mà người Mỹ có xu hướng giảm xuống theo mô hình “một kích thước phù hợp với tất cả”).

Tuy nhiên, trên thực tế, mối quan hệ này từ lâu đã trở nên hỗn loạn hơn những gì người Mỹ nghĩ. Mối quan hệ giữa Bình Nhưỡng và Bắc Kinh không phải là mối quan hệ chặt chẽ giống như “môi và răng”, mà nhiều hơn là một cuộc hôn nhân thuận tiện, sinh ra từ lợi ích cá nhân và được thiết kế để đáp ứng các nhu cầu chiến lược ngắn hạn.

Khi những mối quan hệ đó trải qua những giai đoạn khó khăn như thường xảy ra, các nhà lãnh đạo Triều Tiên đã nói rõ rằng họ sẽ không bao giờ nhượng bộ ảnh hưởng của Trung Quốc, và các nhà lãnh đạo Trung Quốc cũng nói rõ rằng ảnh hưởng của họ dù sao cũng khá hạn chế.

Một nhân vật cấp cao của Trung Quốc đã phàn nàn với các quan chức Mỹ vào năm 2009 rằng đất nước của ông ta đồng ý với quan điểm của Mỹ về chương trình hạt nhân của CHDCND Triều Tiên nhưng chẳng giúp được gì nhiều. Ông lưu ý: “Quốc gia duy nhất có thể đạt được tiến bộ với Triều Tiên là Hoa Kỳ. Hoa Kỳ là chìa khóa trong khi Trung Quốc chỉ có thể bôi một ít dầu vào ổ khóa".

Tất nhiên, điều này không có nghĩa là Trung Quốc không có vai trò gì trong quá trình này. Chắc chắn là có. Nhưng, nó chỉ có thể giúp ích trong những thông số đã được Triều Tiên cho là có thể chấp nhận được.

Nói cách khác, nếu Bình Nhưỡng quyết định rằng việc tham gia vào các cuộc thảo luận chân chính tại bàn đàm phán hạt nhân là vì lợi ích tốt nhất của họ (điều này sẽ khó xảy ra), Trung Quốc có thể cung cấp món tráng miệng và thậm chí có thể đưa họ về nhà. Tuy nhiên, hành trình đến bàn sẽ chỉ đi qua Bình Nhưỡng.

Các tin khác